Το βόρειο σέλας γνωστό και ως (Aurora Borealis) είναι συχνότερα ορατό κοντά στον Βόρειο και Νότιο Πόλο της Γης. Είναι η επίδρασή που έχει ο ήλιους στη Γη. Γνωρίζατε ότι ο ήλιος έχει καιρό; Σε αντίθεση όμως με τον καιρό της Γης, ο καιρός του ήλιου μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το ηλιακό σύστημα.
Ο ήλιος εκπέμπει συνεχώς μικροσκοπικά σωματίδια προς όλες τις κατευθύνσεις, που ονομάζεται ηλιακός άνεμος. Αυτός ο άνεμος δεν είναι αέρας, όπως στη Γη. Αποτελείται κυρίως από υδρογόνο και ταξιδεύει με εκατοντάδες χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.
Αυτός ο απίστευτα γρήγορος άνεμος «χτυπάει» τη Γη εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια. Γιατί δεν έχει καταστρέψει την ατμόσφαιρά της Γης, και κάθε ζωντανό όν πάνω στον πλανήτη; Ευτυχώς για εμάς η Γη έχει μαγνητικό πεδίο, το οποίο λειτουργεί σαν ένας γιγάντιος μαγνήτης, και προστατεύει τη Γη από τον ηλιακό άνεμο.
Το μαγνητικό πεδίο της Γης είναι αυτό που κάνει μια πυξίδας να λειτουργεί. Ο μικρός μαγνήτης που έχει η πυξίδα ευθυγραμμίζεται με το μαγνητικό πεδίο της Γης, δείχνοντας πάντα τον μαγνητικό Βόρειο Πόλο της Γης. Το μαγνητικό πεδίο της Γης δεν είναι ορατό με τα μάτια μας, αλλά μπορούμε να το μετρήσουμε με επιστημονικά όργανα.
Τα σωματίδια που αποτελούν τον ηλιακό άνεμο εκτρέπονται από το μαγνητικό πεδίο της Γης, έτσι περνούν κυρίως γύρω από τη Γη χωρίς να προσκρούσουν στον πλανήτη μας. Αυτή η ασπίδα που δημιουργεί το μαγνητικό πεδίο δεν καλύπτει ολόκληρο τον πλανήτη μας.
Το μαγνητικού πεδίου της Γης αφήνει κάποια κενά κοντά στον Βόρειο και Νότιο Πόλο, λίγος ηλιακός άνεμος μερικές φορές περνά και προσκρούει απευθείας στην ατμόσφαιρα της Γης. Αυτή η πτώση των πολύ μικροσκοπικών σωματιδίων συνοδεύεται από πολλή μεγάλες ταχύτητες. Αντί να εκτραπούν ή να εκραγούν, εκπέμπουν φως.
Βόρειο Σέλας και χρώματα
Τα χρώματα από τον ηλιακό άνεμο, μας λένε το είδος των ατμοσφαιρικών σωματιδίων που συντρίβονται. Το κόκκινο και το πράσινο είναι από συγκρούσεις οξυγόνου, και το μπλε από άζωτο.
Η ένταση του φωτός και των χρωμάτων εξαρτάται και από την κατάσταση του μαγνητικού πεδίου και την ατμόσφαιρα της Γης. Αλλά περισσότερο εξαρτάται από τον καιρό του ήλιου. Μερικές φορές η δραστηριότητα του ήλιος παράγει μια καταιγίδα, που ονομάζεται ηλιακή έκλαμψη ή εκτόξευση στεφανιαίας μάζας, απότομα εγχέονται πολλά περισσότερα σωματίδια στον ηλιακό άνεμο καθιστώντας τον πιο ισχυρό.
Τα τηλεσκόπια που βρίσκονται στο διάστημα αλλά και στη Γη παρακολουθούν προσεκτικά τις ηλιακές καταιγίδες, και μας προειδοποιούν πότε μια καταιγίδα θα χτυπήσει τη Γη.
Μια συνηθισμένη ηλιακή καταιγίδα είναι συνήθως ορατή μόνο στους ανθρώπους που ζουν πολύ βόρια και νότια, κάτω από το τμήμα του μαγνητικού πεδίου, εκεί που αφήνει τον ηλιακό άνεμο να περάσει. Αλλά μερικές φορές, μια πραγματικά ισχυρή καταιγίδα, μπορεί να κάνει το σέλας ορατό ακόμα και κοντά στον ισημερινό. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλά από τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου συντρίβονται σε όλη την ατμόσφαιρα της Γης.
Αν και για εμάς που ζούμε στη Γη δεν είναι επικίνδυνο, γιατί η ατμόσφαιρα της Γης μας προστατεύει από τα σωματίδια. Για τους αστροναύτες που βρίσκονται πάνω από την ατμόσφαιρα της Γης δεν ισχύει το ίδιο. Χρειάζεται να καταφύγουν σε ένα θωρακισμένο τμήμα του διαστημικού σταθμού για να προστατευτούν.
Οι δορυφόροι που βρίσκονται σε τροχιά μπορεί να βγουν έκτος λειτουργείας η ακόμη και να καταστραφούν. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, το σέλας που προκαλείται από μια πολλή ισχυρή ηλιακή καταιγίδα μπορεί να αχρηστέψει τις γραμμές ηλεκτροδότησής, και να βυθίσει ολόκληρες πόλης στο σκοτάδι.
Πότε θα είναι το επόμενο ηλιακό μέγιστο;
Η δραστηριότητα του ήλιου μετατοπίζεται κατά τη διάρκεια του 11ετούς κύκλου του ήλιου. Ο αριθμό των ηλιακών κηλίδων, τα επίπεδα ακτινοβολίας και το υλικό που εκτινάξει αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Δηλαδή ο αριθμός τους αυξάνεται και ελαττώνεται περιοδικά κάθε 11 χρόνια.
Αυτό ονομάζεται ηλιακό μέγιστο. Όταν ο ήλιος βρίσκεται κοντά στο ηλιακό μέγιστο, είναι πιθανότερο να συμβεί το σέλας. Το επόμενο ηλιακό μέγιστο προβλέπεται να είναι στα τέλη του 2024 ή στις αρχές του 2025. Το βόρειο σέλας είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά φαινόμενα, μια απίστευτη εμπειρία.