Το φαινόμενο Μαντέλα είναι η αντίληψη που έχει μια μεγάλη μάζα ανθρώπων για ένα συμβάν ότι έχει συνέβη ενώ δεν συνέβη. Αμέτρητοι άνθρωποι έχουνε δει τις ταινίες Star Wars (Πόλεμος των Άστρων) οι περισσότεροι θα σας πουν ότι το εντυπωσιακό ρομπότ που ονομάζεται C-3PO είναι όλο χρυσό. Αλλά στην πραγματικότητα το ένα του πόδι είναι ασημένιο.
Οι περισσότεροι θυμούνται τον Darth Vader στην Αυτοκρατορία αντεπιτίθεται να λέει “Λουκ, είμαι ο πατέρας σου.” Στην πραγματικότητα είπε, ” Όχι, εγώ είμαι ο πατέρας σου.” Στη συγκεκριμένη σκηνή δεν αναφέρει το όνομα του Λουκ, και όμως ο κόσμος την θυμάται λάθος.
Τα δύο αυτά παραδείγματα είναι αυτό που ονομάζεται Φαινόμενο Μαντέλα. Ψευδείς αναμνήσεις που μοιράζονται ένας μεγάλος πληθυσμός ανθρώπων, μια συλλογική ανάμνηση.
Ο όρος Φαινόμενο Μαντέλα “Mandela Effect” επινοήθηκε γύρω στο 2009 από την αυτοαποκαλούμενη ερευνήτρια του μεταφυσικού Fiona Broome. Η οποία τον χρησιμοποίησε για να εξηγήσει το φαινόμενο όπου πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πίστευαν ότι ο ηγέτης της Νοτίου Αφρικής Νέλσον Μαντέλα πέθανε στη φυλακή τη δεκαετία του 1980.
Στην πραγματικότητα απελευθερώθηκε το 1990, αργότερα διετέλεσε πρόεδρος της χώρας του και πέθανε το 2013 σε ηλικία 95 ετών.
Η θεωρία της Broome είναι ότι υπάρχουν πολλαπλές πραγματικότητες, ότι ζούμε σε παράλληλα σύμπαντα και ότι σε κάθε σύμπαν υπάρχουν παραλλαγές γεγονότων και αντικειμένων. Έτσι οι αναμνήσεις αυτών των «λανθασμένων» κοινών στιγμών δεν είναι πραγματικά ψευδείς, είναι απλώς περιπτώσεις όπου τα παράλληλα σύμπαντα διασταυρώθηκαν στιγμιαία, και άλλαξαν τα γεγονότα.
Δυστυχώς, η ιδέα των εναλλακτικών κόσμων είναι αβάσιμη, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει τρόπος να αποδείξουμε την ύπαρξη τέτοιον φαινομένων. Αυτό όμως δεν μπορεί να αποκλείσει τελείως τις πιθανότητες.
Φαινόμενο Μαντέλα και πιθανές εξηγήσεις
Η επιστήμη έχει άλλες εξηγήσεις για το πώς συμβαίνει το φαινόμενο Μαντέλα. Πολλά από αυτά οφείλεται στο γεγονός ότι η ανθρώπινη Μνήμη είναι αναξιόπιστη.
Στην εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας, συχνά εξισώνουμε τον εγκέφαλό μας και τις μνήμες μας, με τους σκληρούς δίσκους των υπολογιστών. Ωστόσο, τα σημεία όπου αποθηκεύονται πολλές από τις μνήμες μας, δεν λειτουργούν με την ίδιο ακριβός τρόπο που λειτουργεί ο σκληρό δίσκος.
Οι αναμνήσεις αποθηκεύονται στον εγκέφαλο ως συνδέσεις μεταξύ νευρώνων στον εγκέφαλο. Αυτές οι συνδέσεις συνδέουν μεταξύ τους διάφορες εμπειρίες, ερεθίσματα και συναισθήματα.
Όταν γίνεται ανάκληση μιας μνήμης, αυτά τα κύτταρα μπορούν να αλλάξουν τις συνδέσεις τους, κάτι που επιτρέπει την προσθήκη νέων πληροφοριών.
Αλλά επειδή οι νευρώνες που στέλνουν τις πληροφορίες ενώνονται μεταξύ τους, μερικές φορές ψευδείς αναμνήσεις μπορούν να προκύψουν από εσφαλμένες συνδέσεις. Η ανάμνηση ενός γεγονότος μπορεί να γίνει λιγότερο ακριβής ακόμη και ψευδής με κάθε ανάκτηση.
Μεμονωμένα εναντίον συλλογικά
Εντάξει, έτσι μπορεί να εξηγηθεί γιατί ένα άτομο θυμάται κάτι. Αλλά γιατί πολλοί άνθρωποι θυμούνται τα ίδια «γεγονότα»;
Το Φαινόμενο Μαντέλα μπορεί να εξηγηθεί μέσω της παραμνησίας ή ψευδής μνήμης. Μελετήθηκε αρχικά από τους πρωτοπόρους της ψυχολογίας Σίγκμουντ Φρόυντ και Πιερ Ζανέ.
Η παραμνησία είναι ένα φαινόμενο όπου ένα άτομο θυμάται κάτι που δεν συνέβη ή το θυμάται διαφορετικά από τον τρόπο που συνέβη.
Οι αναμνήσεις είναι ευάλωτες πληροφορίες που αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου. Η διαδικασία μετατροπής της βραχυπρόθεσμης μνήμης σε μακροπρόθεσμη ονομάζεται ενοποίηση μνήμης.
Αλλά επειδή η μνήμη γίνεται μακροπρόθεσμη δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί ποτέ να αλλάξει ξανά. Κάθε φορά που αξιολογούμε μια ανάμνηση, επαναπροσδιορίζεται.
Η διαδικασία της επανασύνδεσης της μνήμης βοηθά στην ενίσχυση των πληροφοριών και ταυτόχρονα αλλάζει ελαφρώς αυτό που θυμόμαστε. Κατά την ανάκληση μιας μνήμης, ενεργοποιούνται άλλες πιο πρόσφατες αναμνήσεις, προκαλώντας πολλές αναμνήσεις να συνδυάζονται σε μία.
Με την εισαγωγή νέων στοιχείων, η μνήμη χάνει την ακρίβειά της. Έτσι παρόλο που πιστεύουμε ότι ενισχύουμε τις παλιές αναμνήσεις με την ανάκλησή τους, στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο.
Το φαινόμενο Μαντέλα συνεχίζει να απασχολεί πολλοί κόσμο, παρά τις εύλογες αποδείξεις ότι πιθανότατα οφείλεται σε πλάνη της Μνήμης, παρά σε κάποια από τις θωριές των παράλληλων κόσμων.
Φυσικά, δεν γνωρίζουμε τα πάντα. Καθώς η επιστήμη εξελίσσετε ίσως να ρίξει περισσότερο φως στο πως λειτουργεί ο εγκέφαλος, και στα μυστικά που κρύβει το Σύμπαν.
Σχετικά Άρθρα
Έχουμε ελεύθερη βούληση ή είναι μια ψευδαίσθηση;
Η επιστήμη πίσω από το φαινόμενο του Deja vu
